Giải đáp thắc mắc về xét nghiệm tinh dịch đồ- Bác sĩ Đào Thế Tân chia sẻ

Trước đây nhiều người nghĩ rằng vô sinh là vấn đề của phụ nữ, nhưng thật ra có đến 35%  trường hợp vô sinh là hoàn toàn do nam giới. Trong đó, hơn 90% trường hợp vô sinh nam là do bất thường tinh trùng. Và để đánh giá chất lượng tinh trùng thì chỉ có một cách duy nhất là xét nghiệm tinh dịch đồ chẩn đoán.

Thực tế, nhiều nam giới còn khá mơ hồ về xét nghiệm tinh dịch đồ, các bước xét nghiệm tinh dịch đồ thế nào là bình thường, thế nào bất thường? xét nghiệm bao lâu có kết quả và chi phí xét nghiệm có tốn kém không,…..để giải đáp những thắc mắc này, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn, trao đổi với bác sĩ  Đào Thế Tân- nguyên giảng viên Đại Học Y Hà Nội, hiện nay đang công tác tại phòng khám Đa Khoa Y Học Quốc Tế Hà Nội.

Chào quý độc giả, tôi rất vui khi ngày hôm nay được chia sẻ những kiến thức chuyên môn về xét nghiệm vô sinh nam giúp nam giới có thể nắm bắt những nét cơ bản về xét nghiệm này, từ đó chủ động xét nghiệm, chẩn đoán và hỗ trợ điều trị sớm bệnh bảo vệ khả năng sinh sản của bản thân.

Tinh dịch đồ là xét nghiệm thường quy, được thực hiện cho tất cả nam giới đến khám vì hiếm muộn-vô sinh. Cụ thể, những cặp vợ chồng sau kết hôn từ 6 tháng đến 1 năm, không sử dụng bất cứ biện pháp tránh thai nào mà vẫn chưa có con thì nữ giới cần khám phụ khoa- vô sinh còn nam giới cần phải xét nghiệm tinh dịch đồ.

Xét nghiệm tinh dịch đồ (hay còn gọi là phân tích tinh dịch – Semen analysis) là một xét nghiệm cận lâm sàng quan trọng cung cấp những thông tin cơ bản về tinh tương và tinh trùng trong tinh dịch của người đàn ông, cụ thể như: xác định được số lượng, chất lượng của tinh trùng một cách chính xác nhất; phát hiện tỷ lệ tinh trùng yếu, ít, tinh trùng dị dạng hay không có tinh trùng, có thể có thai tự nhiên hay phải sử dụng các biện pháp can thiệp như bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), thụ tinh ống nghiệm,…

Bên cạnh đó, xét nghiệm tinh dịch đồ còn giúp chẩn đoán tình trạng bất thường về tinh dịch như: xuất tinh ra máu, viêm nhiễm đường dẫn tinh, đánh giá hiệu quả của phẫu thuật triệt sản thắt ống dẫn tinh cũng như kiểm tra mức độ phục hồi lưu thông đường dẫn tinh.

Chú ý: kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ phải dựa vào 3 lần xét nghiệm tinh trùng để đánh giá chính xác nhất.

Hiện nay, tại cơ sở y tế chuyên khoa thì xét nghiệm tinh dịch đồ được thực hiện thường xuyên với sự hỗ trợ của thiết bị y khoa hiện đại. Theo đó, đối với xét nghiệm tinh dịch đồ sẽ bao gồm những bước cơ bản : chuẩn bị, lấy mẫu xét nghiệm và đọc kết quả, cụ thể như sau:

Bước 1: chuẩn bị:  Đầu tiên, nam giới phải được hướng dẫn rõ ràng về các vấn đề có liên quan đến cách lấy mẫu tinh dịch để tránh xảy ra sai sót trong quá trình lấy mẫu xét nghiệm.

Nơi lấy mẫu xét nghiệm: phòng lấy mẫu ở gần phòng xét nghiệm để hạn chế sự thay đổi nhiệt độ của tinh dịch và để kiểm tra thời gian từ khi lấy mẫu đến khi phân tích mẫu. Sau khi lấy mẫu, cần giữ mẫu ở nhiệt độ từ (20 – 37^oC) và chuyển ngay đến phòng xét nghiệm không quá 1 giờ.

Chuẩn bị cốc đựng mẫu xét nghiệm: Cốc đựng mẫu có miệng rộng, phải được tiệt trùng. Ghi đầy đủ các thông tin của bệnh nhân (họ và tên, tuổi, mã số cá nhân, giờ, ngày, tháng lấy mẫu) vào nhãn của cốc.

Bước 2: lấy mẫu xét nghiệm:

• Mẫu được lấy bằng cách thủ dâm và xuất tinh vào 1 cốc sạch, miệng rộng, được làm bằng nhựa hay thủy tinh, không gây độc hại đối với tinh trùng. Ngoài ra, có thể lấy mẫu bằng cách sử dụng bao cao su chuyên dụng.
• Sau khi lấy mẫu, cốc đựng mẫu được giữ ấm, ở nhiệt độ từ 20 – 37^o C, và được giao nộp ngay cho phòng xét nghiệm.
• Ghi lại phần tinh dịch bị thất thoát, không thu thập được. Nếu phần tinh dịch bị thất thoát nhiều, nên lấy lại mẫu lần 2 để làm xét nghiệm. Thời gian kiêng xuất tinh bằng thời gian kiêng của lần 1.

Bước 3: đọc kết quả: Tinh dịch được khảo sát trong vòng 1 giờ kể từ sau khi thu thập xong mẫu. Không nên để quá 1 giờ. Sau khi phân tích, bác sĩ sẽ đọc kết quả, chẩn đoán và đưa ra hướng hỗ trợ điều trị (nếu mắc bệnh).

Thông thường, thời gian kiêng xuất tinh trước khi đi xét nghiệm tinh dịch đồ tối thiểu là 2 ngày, tối đa là 7 ngày. Thời gian tốt nhất là từ 3 – 5 ngày. Thời gian kiêng quá ngắn có thể làm giảm số lượng tinh trùng. Thời gian kiêng quá dài có thể làm giảm tỷ lệ di động tiến tới và làm tăng tỷ lệ chết, tỷ lệ dị dạng.

Hiện nay, tại các cơ sở y tế chuyên khoa với đầy đủ thiết bị y tế hiện đại thì kết quả tinh dịch đồ sẽ được trả đến tay bệnh nhân khoảng 1h sau khi xét nghiệm.

Để phân tính, đánh giá chất lượng tinh trùng, phòng khám Đa khoa Y Học Quốc Tế cũng như các cơ sở chuyên khoa trên cả nước đều đánh giá chất lượng tinh trùng theo tiêu chuẩn của WHO (năm 2010) với những chỉ số bình thường của tinh trùng khi xét nghiệm tinh dịch là:thể tích tinh dịch >=1,5 ml, độ PH .>=7,2, mật độ tinh trùng >=15×10⁶/ml, độ di động tới (PR) là 32%, tổng tinh trùng di động > 40%, hình thái bình thường >=4%, >=58% tinh trùng sống, thời gian ly giải 30-60 phút. Cụ thể phân tích như sau:

+ Thể tích tinh dịch: thể tích tinh dịch tối thiểu 1,5ml. Nếu như thể tích tinh dịch ít, có thể do tắc ống phóng tinh, dị tật ống phóng tinh hoặc do xuất tinh ngược dòng hoặc các biểu hiện của viêm tuyến sinh dục phụ.

+  Màu sắc tinh dịch: bình thường có màu trắng đục. Nếu tinh dịch có màu vàng, lẫn máu,…xác định là bất thường.

+  Sự ly giải: Trong điều kiện phòng xét nghiệm 20-37 độ thì khối tinh dịch bình thường sẽ ly giải trong vòng 15-30 phút. Nếu quá giá trị này được cho là bất thường có liên quan đến yếu tố bệnh lý.

+  Độ nhớt của tinh dịch: ngưỡng tối thiểu là 7,2. Nếu pHaxit, nếu thể tích tinh dịch ít, số lượng tinh trùng thấp, nhận nhân có thể gặp những bất thường tại ống phóng tinh.

+  Số lượng tinh trùng: Giá trị tham khảo tối thiểu của mật độ tinh trùng là 15 × 106  tinh trùng / ml (ở bách phân vị 5%, với khoảng tin cậy 95% là 12 – 16 × 106). Giá trị tham khảo tối thiểu của tổng số tinh trùng là 39 × 106 tinh trùng trong 1 lần xuất tinh (ở bách phân vị 5%, với khoảng tin cậy 95% là 33 – 46 × 106).

+  Sự kết đám và kết dính: Sự kết đám xẩy ra khi các tinh trùng sống, tinh trùng chết, các tế bào biểu mô và các cặn tụ lại, dính chặt vào nhau. Đây là sự kết đám không đặc trưng. Nguyên nhân của sự kết đám thường do nhiễm khuẩn các bộ phận của cơ quan sinh dục (viêm tuyến tiền liệt, viêm mào tinh, viêm tinh hoàn, …).

+ Độ di động của tinh trùng: Giá trị tham khảo tối thiểu đối với tinh trùng di động tiến tới (PR) là 32% (với khoảng tin cậy 95% là 31 – 34) và tổng số tinh trùng di động (PR + NP) là 40% (với khoảng tin cậy 95% là 38 – 42).

+  Đánh giá tỷ lệ sống của tinh trùng: tối thiểu là 58% tổng số tinh trùng sống trong một lần xuất tinh.

+  Hình dạng bình thường: Chuẩn tham khảo tối thiểu cho hình dạng tinh trùng bình thường là 4% (tại bách phân vị thứ 5 (95% của CI: 3,0 – 4,0). Tổng số tinh trùng có hình dạng bình thường trong 1 lần xuất tinh thường có ý nghĩa trong chẩn đoán, điều trị hiếm muộn và vô sinh.

Như vậy với kết quả của bạn trai thì tỷ lệ tinh trùng di động khá thấp, trong khi hình dạng tinh trùng không bình thường khá cao. Kết luận chất lượng tinh trùng không được tốt, ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của bạn. Tuy nhiên, bạn chưa nêu rõ bạn đã kiêng xuất tinh bao lâu trước khi quan hệ. Nếu kiêng quá ít hoặc quá nhiều cũng có thể ảnh hưởng tới kết quả. Hoặc nếu như mới chỉ xét nghiệm tinh dịch đồ 1 lần thì nên xét nghiệm lại đủ 3 lần để đánh giá chẩn đoán chính xác.

Thông thường, chi phí một ca xét nghiệm tinh dịch đồ khoảng 300.000 đồng. Bạn có thể lựa chọn xét nghiệm tại các bệnh viện hoặc có thể tới phòng khám Đa Khoa Y Học Quốc Tế 12 Kim Mã- Ba Đình- Hà Nội để xét nghiệm tinh dịch đồ có máy hỗ trợ lấy tinh dịch, kết quả xét nghiệm nhanh chóng, chính xác và đúng quy trình. Từ đó, bác sĩ sẽ tư vấn và đưa ra chỉ định hỗ trợ điều trị phù hợp, hiệu quả.

Nếu còn bất kì câu hỏi hay thắc mắc nào khác về xét nghiệm tinh dịch đồ hay vấn đề sức khỏe sinh sản nam giới, quý bạn đọc có thể gửi câu hỏi Tại đây hoặc gọi 0243.6611.888 – 0988.20.22.33 – 076.822.9898, bác sĩ Tân sẽ giải đáp giúp bạn.

Nhà Hộ Sinh A- Phòng khám Sản phụ khoa – Nam khoa 36 Ngô Quyền là cơ sở y tế lâu năm trực thuộc Sở Y Tế Hà Nội. Đến nay, lượng bệnh nhân đã vượt qua năng lực đáp ứng của diện tích phòng khám. Chính vì vậy, để có thể cung cấp một môi trường khám bệnh khang trang, chuyên nghiệp hơn cho bệnh nhân, ban lãnh đạo phòng khám đã đưa ra quyết định di dời cơ sở đến địa chỉ mới tại 12-14 Kim Mã- Ba Đình- Hà Nội đồng thời lấy tên là Phòng khám Đa khoa Y học Quốc Tế.

Tin mới cập nhật: chương trình ưu đãi đặc biệt trong tháng 8, dành cho bệnh nhân đăng kí mã số khám online:

• MIỄN PHÍ HOÀN TOÀN phí khám lâm sàng với bác sĩ hơn 30 năm kinh nghiệm
• GIẢM 30% chi phí thủ thuật

Đăng ký ngay: TẠI ĐÂY! để được nhận mã số khám ưu tiên (Hiệu lực 1 tuần kể từ ngày đăng kí)